Eski adı KRANSA’DIR Trabzon iline 45km, Maçka ilçemize ise 16 km uzaklıktadır. Yöresinin ÅŸirin mi ÅŸirin bir köyüdür.

 

DoÄŸusunda GürgenaÄŸaç köyü, Batısın da Dikkaya Köyü ve Kuzeyınde BAÅžAR köyü, Güneyinde ormanlarla çevrilidir. GürgenaÄŸaç köyü ile arasında Kiraz deresi adeta sınır çizmekte, BaÅŸar köyü ile arasında PervanoÄŸlu deresi doÄŸal sınır teÅŸkil etmektedir. Bu PervanoÄŸlu deresi ilçe merkezin de Larhan dersi ile birleÅŸerk DeÄŸirmendere ismini alır. Trabzonda DeÄŸirmendere mevkiinden denize dökülür.

 

Anayurt köyünün Güneyinde ormanların içinde BATI bölümünde KOTÄ°L Mevkii ile DoÄŸu bölü bölümünde de ZALÄ°NAS MEZRESÄ° VARDÄ°R..Ormanların bitiÅŸinden sonra KÄ°RAZ Yaylası, bu yalanın üst bölümünde LAYNA ve daha yukarı bölümde de LAPAZAN Yaylası bulunur.

Åžimdi bu köyün halkını tanımaya çalışalım. Bu köyün halkı buraya Köprübaşı ilçesinden(Fidanlı –garbı GöneÅŸera) dan gelip yerleÅŸmiÅŸtir. 1928-29 yıllarında ÇAYKARA’DA VE KÖPRÜBAÅžINDA Büyük sel felaketi olmuÅŸtu. Buralarda arazilerini ve evlerini sel felaketinde kaybedenler Maçka ilçesinde Rumlardan boÅŸaltılan köylere selden zarar görenler muhacir olarak getirilip yerleÅŸtirildi. Araziler halka nüfus oranına göre dağıtılmıştır(ücretsiz olarak).. Yine TONYA Ä°lçesinden de 5-6 hane de bu köye gelerek yerleÅŸmiÅŸti

Birincisi, Köy Fatih Sultan Mehmet’in Trabzon Pontus Rum Ä°mparatorluÄŸunu ortadan kaldırmak için Trabzon üzerine yaptığı seferde ordusu köyün kuzey batısında komÅŸu köy olan BaÅŸar ( Ä°stama)’ın daÄŸlarından Trabzon’a ilerlerken onun ordusundaki leventlerin (asker) ordudan kaçarak buraya yerleÅŸerek köyü kurmuÅŸlardır.

Ä°kici görüÅŸ ise;Trabzon Rum Pontus Devletinin baskılarından ve de Türk askerlerinin saldırılarından bıkanlar Rumlar tarafından kaçarak bu Zigana Dağı eteklerine sığınarak burada yerleÅŸerek bu köyü kurmuÅŸlardır.

GerçeÄŸe en yakın görüÅŸte bu olduÄŸu kanısı yaygındır. Kurulan bu köyün adı KIRANSA idi. Yani Rum ağırlıklı köy olduÄŸu adıyla da belirlenmektedir. Kıransa demek,kıran arkası düzlük anlamına gelmektedir. Yani diklikler arasında kalan düzlük bir yerdir. Bu bölgede kurulan en büyük köylerden birisi ve merkez köyü Kıransa idi. Hatta Ä°stama (BaÅŸar) köyü’nün camisi yanından baÅŸlayan yoldan altı bizim köye aitti.

Buradaki yaÅŸayanlar bizim köy nüfusuna da kayıtlı idiler. Çevre köylerdeki kiliselerin en büyüÄŸü ve merkez kilisesi Anayurt köyü’nde olan kilseydi. Bütün papazlar bu kilise papazına baÄŸlıydı.

Bu kilise papazının büyük evi de vardı. Bu ev ÅŸimdi Muhittin oÄŸlu’nun evi idi. Kiliseden bu eve yeraltından tünelle gidiÅŸ yolu vardı. Hatta kiliseden Köyün alt tarafından geçen Hamsiköy Deresine de tünelle iniÅŸ vardı.

Bu durum burada yaÅŸayanların bir ÅŸeylerden korktuklarını veya da gerekli önlemleri aldıklarını anlatmaktadır. Yine köyde köyün üst kısmında yer alan Kilise kayası diye adlandırılan kayanın üzerinde bir kilise daha vardı.

Bu kilise gözetleme iÅŸini ve de haberleÅŸme iÅŸini yaptığı kanısını vurgulamaktadır. Ayrıca da Zalinas mevkii olarak isimlendirilen yerleÅŸim yerinde de KosoÄŸlu Ahmet’in arazisinde bir kilise daha vardı.

Bu kiliseler her biri birbirini görecek düzenleme ile yapılmışlardır. Bunlar “çan ve ışıkla” haberleÅŸmelerini de yaparlardı. Anayurt Köyü çevrenin en büyük köyü ve merkezi olduÄŸundan da bu özelliÄŸi ve de düzlüÄŸü olduÄŸundan burada her yıl panayır düzenlenirdi. Bu panayır haftalarca da sürermiÅŸ. Bu nedenle de Kıransa isim yapmış bir köydü. Köy halkını eskiden genelde Rumlar oluÅŸtururdu. Sonraları Türklerde yerleÅŸerek birlikte yaÅŸamaya devam etmiÅŸlerdir.

Atatürk, Türk – Yunanistan arasında ailelerin bölünmemesi ve buradaki Rumların oraya, oradaki Türklerin de buraya taşınmasını saÄŸlayan mübadele anlaÅŸmasını yapmışlardır. Bu anlaÅŸma gereÄŸi de Kıransa’da yaÅŸayan Rumlar Yunanistan’a gönderilmiÅŸtir. Bu olay gerçekleÅŸince de Maçka YeÅŸilyurt ( Hacevera) köyünden buraya yerleÅŸenler de olmuÅŸtur. Ancak Trabzon Köprübaşı’nda yaÅŸanan sel felaketi sonucu oradaki insanların maÄŸduriyetlerinin giderilmesi için onlardan dışarıya göç etmelerine karar verilmiÅŸtir.

Sürmene Kaymakamı bu iÅŸ için büyük emek vermiÅŸtir. (Arap Kaymakam) yıl 1929’du. Bu nedenle yerleÅŸme yerleri belirlenmiÅŸti. Bunlarda Trabzon ( ÅŸimdiki hava limanı) yanı ve Maçka’nın köyleri idi. Köyün ilk yerleÅŸecekleri önce Trabzon Hava Limanı yanını bakmış ve orada sıtma hastalığı gerekçesiyle beÄŸenilmemiÅŸ ve Maçka’nın bu köyüne gelip beÄŸenerek yerleÅŸmiÅŸlerdir.

1929 Yılında. Bu köye ilk aÅŸamada Köprübaşın’dan gelenler ile daha önce YeÅŸilyurt Köyündekiler yerleÅŸmiÅŸtir. Sonraları ise Trabzon’un Tonya ilçesi köylerinden de gelenler den beÅŸ hane de getirilerek köye yerleÅŸtirilmiÅŸtir. Bugüne deÄŸin bu iki halk birbirleriyle kardeÅŸ gibi yaÅŸamışlardır. Åžu anda da hısım akraba olunmuÅŸ ve ayrımcılık hiç olmamaktadır.

Köyün adı merkez köy olması nedeniyle Rum adlarının Türkçe olması gerektiÄŸinde “ ANAYURT “ olarak deÄŸiÅŸtirilmiÅŸtir. Köy tarihi ve doÄŸa güzellikleri ile cennet köÅŸelerinden bir görünüÅŸtedir. Köyü gelip göre herkes hayran kalmaktadır.

Hazırlayan Abdullah İMAMOĞLU